ชุมนุมข้อคิดอิสระ เป็นหนังสือที่สะท้อนมุมมองแง่คิดของท่านพุทธทาสที่เกิดขึ้นตามเหตุการณ์ หรืออารมณ์สนุกหรือโทมนัสที่เกิดขึ้นในขณะนั้น ๆ แล้วแต่กรณี บทความเหล่านี้เป็นข้อคิดเห็นที่เปิดโลกกว้าง ให้อิสระในการคิดในการวิพากษ์วิจารณ์อย่างไรก็ได้ เพราะจุดประสงค์ที่ท่านเขียนเรื่องเหล่านี้ขึ้นมา ก็เพื่อต้องการให้พุทธศาสนิกชนปรับปรุงตัวเอง และช่วยส่งเสริมพระพุทธศาสนาให้เจริญรุ่งเรืองยิ่งๆ ขึ้นไปนั่นเอง