"ความกลัวของพุทธบริษัทที่แท้จริงนั้น คือกลัวความทุกข์ หรือกลัวการเบียดเบียนจากข้าศึกภายใน โดยเห็นว่านี่แหละเป็นภัยที่ใหญ่หลวงยิ่งกว่าภัยใดๆ หมด มนุษย์เราพอสักว่าเกิดมาก็ได้ประสบภัยอีนนี้แล้ว และได้ประสบอยู่ต่อไปจนตลอดชีวิต ถ้าหากว่าไม่ได้คู่ปรับที่ถูกฝาถูกตัวกันมาเป็นเครื่องมือกำจัดเสียให้สิ้นไป"
คำบรรยายทั้ง ๓๗ หัวข้อในหนังสือเล่มนี้ อาจกล่าวได้ว่ามิใช่ขนมหวานหวานที่ทำให้คนกินพึงใจ(แต่ไม่ทันไรก็ฟันผุ) แต่หากเสมือนยาขมที่สามารถใช้ระงับสรรพโรคได้ทุกสถานการณ์ เป็นคำบรรยายหลักคำสอนทางพุทธศาสนาแบบบูรณาการที่เน้นวิธีการละกิเกสของคนเป็นศูนย์กลางในการบรรยาย นับเป็นหนังสือที่ผู้อ่านจะได้ประโยชน์แก่ตัวเองมากที่สุดเล่มหนึ่ง
สารบัญ
- ส่วนที่ ๑ ประกอบด้วยบทที่ ๑-๓ กล่าวถึงสภาพความเป็นจริงเกี่ยวกับความเข้าใจผิดต่อหลักพระพุทธศาสนาของพุทธศาสนิกชนชาวไทยทั่วไปและชาวต่างชาติ
- ส่วนที่ ๒ ประกอบด้วยบทที่ ๔-๖ กล่าวถึงจุดมุ่งหมายของพุทธศาสนา, ลักษณะสากลของสุญญตา และความสัมพันธ์ระหว่างคนกับศาสนาที่แยกกันไม่ออก
- ส่วนที่ ๓ ประกอบด้วยบทที่ ๗-๙ กล่าวถึงคำสอนที่เป็นแก่นแท้ของพุทธศาสนาและวิธีเตรียมใจเพื่อปฏิบัติการละกิเลส
- ส่วนที่ ๔ ประกอบด้วยบทที่ ๑๐-๑๗ กล่าวถึงสาเหตุที่ทำให้เกิด"ตัวกู-ของกู" และภาพรวมของกิเลสตัวนี้
- ส่วนที่ ๕ ประกอบด้วยบทที่ ๑๘-๓๗ กล่าวถึงขั้นตอน และลักษณะการดับของกิเลส ๑๐ ประการที่มีตัวกูเป็นผู้กำกับ ซึ่งแต่ละตัวที่ดับได้จะสะท้อนให้เห็นภาวะของพระอริยบุคคลนับแต่พระโสดาบันกระทั่งถึงพระอรหันต์, ลักษณะการดับ "ตัวกู-ของกู" ที่อยู่ในรูปของกิเลสที่เกิดขึ้นบ่อยในชีวิตประจำวัน ๑๖ ประการ และหลักการปฏิบัติวิปัสสนาแบบอานาปานสติ ที่เจ้าชายสิทธัตถะใช้ฝึกตน จนได้ตรัสรู้เป็นสัมมาสัมพุทธเจ้า ชนิดที่ใครๆ ก็สามารถนำมาใช้ในชีวิตประจำวันได้