แพ้เป็นพระ ชนะเป็นมาร (อยู่ในชุดธรรมโฆษณ์ : ธรรมปาฏิโมกข์เล่ม 1) หนังสือดี 1 ใน 100 จัดอยู่ในชุดธรรมะโดนใจ เป็นธรรมะบรรยายของท่านอาจารย์พุทธทาส เมื่อวันที่ 30 ธันวาคม 2510 เนื้อหาโดยรวม สอนให้คนเรารู้จักและเข้าใจความหมายของคำว่าแพ้เป็นพระ ชนะเป็นมาร อย่างถูกต้อง ตลอดจนวิธีปฏิบัติเพื่อเข้าถึงแก่นแท้ของพุทธศานาที่น่าสนใจหลากหลายแง่มุม ท่านอาจารย์พุทธทานกล่าวว่า คำว่า แพ้เป็นพระ ชนะเป็นมารนี้ เป็นภาษาธรรมะชั้นสูง แพ้ในภาษาคน กลายเป็นชนะในภาษาธรรม ชนะในภาษาคน กลายเป็นแพ้ในภาษาธรรม คนชนะรับใช้กิเลส คนแพ้รับใช้พระพุทธเจ้าดังนั้นเราจะเลือกรับใช้ใครดี ระหว่างพระพุทธเจ้ากับพญามาร ในสถานการณ์โลกปัจจุบันที่เต็มไปด้วยการเอารัดเอาเปรียบ แก่งแย่งชิงดีชิงเด่นกันและกันดังทีปรากฏให้เห็นทุกวันนี้